Vietnamese | English | Español | Japanese
Tôn trọng và thích ứng với những nét khác biệt về văn hóa trong lúc cung cấp kỹ năng ‘An toàn con người’ nhằm ngăn ngừa và giải quyết các vấn đề giữa liên quan đến con người là một công việc vừa bổ ích lại vừa là thách thức. Những kỹ năng này bao gồm sự đồng thuận, thiết lập ranh giới, giao tiếp tích cực, an toàn về mặt cảm xúc, phòng ngừa lạm dụng và bắt nạt, biện hộ và bảo vệ trẻ em. Bài viết sau đây trích từ Chương trình Kidpower Đào tạo Bảo vệ Trẻ em của chúng tôi, bao gồm các Nhà lãnh đạo An toàn đến từ các quốc gia Argentina, Bangladesh, Canada, Ecuador, Pháp, Guatemala, Ấn Độ, Mexico, Nepal, Hà Lan, New Zealand, Pakistan, Nga, Singapore, Thụy Điển, Vương quốc Anh, Việt Nam và Zimbabwe – cũng như trên khắp Hoa Kỳ.
Trong mọi nền văn hóa mà tôi đã dạy các kỹ năng ‘An toàn Con người’, kể cả nền vắn hoá của tôi, sớm hay muộn có người nào đó luôn nói, “Nhưng trong nền văn hóa CỦA CHÚNG TÔI, mọi thứ lại khác.” Và, dĩ nhiên là người ấy nói đúng! Trong mỗi nền văn hóa, có nhiều thứ khác nhau.
Thực tế là hình thể con người giống nhau nhiều hơn là khác nhau. Sau hơn 45 năm sự nghiệp của tôi với hàng nghìn người với một dàn nét khác biệt tuyệt đẹp từ sự da dạng tuyệt diệu của nhiều nền văn hóa, tôi đã xác tín rằng những điễm cơ bản khi giảng dạy mọi người an toàn với nhau cũng giống như khi hít thở – điều quan trọng cho sự an-nhiên của con người, bất kể từ nền văn hóa nào.
Dưới đây là một số bài học chúng tôi đã thu thập được trong Kidpower về việc tạo nhận thức văn hóa để đáp ứng những trở ngại tiềm ẩn khi giảng dạy cách biện hộ và bảo vệ sự an-nhiên về cảm xúc và thế chất của bản thân và người khác, đặc biệt đối với trẻ em và người lớn dễ bị tổn thương. Mục đích luôn là xây dựng mối quan hệ tin tưởng và tôn trọng lẫn nhau giữa những người từ các nền văn hóa mà bạn muốn phục vụ nhằm tạo ra một môi trường học tập hiệu quả.
Các chìa khóa chính là lắng nghe, tôn trọng và thích nghi để phục vụ/gặp gỡ con người ngay tại nơi họ đứng.
Thừa nhận rằng sự khác biệt về văn hóa tồn tại và có giá trị
Khi dạy các kỹ năng an toàn cá nhân cho người dân trong xã hội có truyền thống văn hóa mạnh mẽ, chúng ta có thể xây dựng sự tin tưởng bằng cách học hỏi từ họ về những đặc điễm truyền thống đó và sau đó thể hiện sự hiểu biết về giá trị của những đặc điễm đó trước khi chúng ta đề nghị họ thay đổi những gì họ đang làm. Thừa nhận tầm quan trọng đối với người dân về truyền thống văn hóa là thể hiện sự tôn trọng, làm rõ các vai trò để họ biết những gì được mong đợi ở họ, tạo nên (sự gắn bó) cộng đồng, và tuân thủ các thực hành tâm linh.
Vấn đề là khi một số người nhất định trong xã hội – chẳng hạn như phụ nữ, trẻ em hoặc các cá nhân thuộc các tầng lớp xã hội, chủng tộc hoặc khuyết tật khác nhau – trở nên dễ bị bóc lột, bị bạo lực và bị lạm dụng do sự mơ hồ trong cách giải thích một số đặc điễm truyền thống. Những cách giải thích phổ biến về truyền thống văn hóa thường xung đột/không phù hợp với khả năng của một người trong việc đảm bảo sự an toàn và an-nhiên của họ bao gồm:
- Quyền không bình đẳng. Khi con người giữ những vai trò xã hội nghiêm ngặt, điều này có thể tạo thành cấu trúc và sự ổn định trong xã hội. Đồng thời, những vai trò cứng nhắc đôi khi có thể được áp dụng một cách không công bằng khiến một số người, đặc biệt là phụ nữ, trẻ em và bất kỳ ai bị coi thuộc “tầng lớp thấp hơn”, họ không được tự do có tiếng nói để được sự an-nhiên cho bản thân, được học hành, hoặc được giúp đỡ để thoát khỏi những tình huống/tình cảnh không an toàn.
- Giao tiếp bằng mắt. Tránh giao tiếp bằng mắt với những người ở vị trí quyền lực có thể là một cách thể hiện sự tôn trọng. Đồng thời, việc không thể nhìn vào mắt ai đó khi giao tiếp về những điều quan trọng có thể khiến con người rơi vào tình thế/ tình trạng khúm núm và cảm thấy bất lực.
- Không có khả năng từ chối. Nói thẳng “Không” hoặc “Dừng lại” hoặc “Đừng” có vẻ bất lịch sự hoặc thiếu tôn trọng – và việc tuân theo nhiều quy tắc là một phần thiết yếu để có một gia đình, trường học, nơi làm việc hoặc cộng đồng lành mạnh. Đồng thời, việc có khả năng lên tiếng nói rõ ràng về những gì bản thân muốn hoặc không muốn là cần thiết để thiết lập những ranh giới mạnh mẽ và mang tính tôn trọng nhằm ngăn chặn những hành vi không an toàn hoặc tránh những tình huống có hại.
- Gần gũi về thể chất/không gian. Đứng và ngồi thật gần nhau có thể tạo dựng cảm giác kết nối – VÀ ở gần sát với nhau thay vì di chuyển ra khỏi tầm với có thể nguy hiểm khi một cá nhân hoặc nhóm có ý định phá hoại để thống trị, đe dọa hoặc tấn công.
- Dòi hỏi/yêu cầu bày tỏ yêu mếm để thể hiện sự tôn trọng và quan tâm. Chạm có thể là một cách tuyệt vời để biểu hiện tình yêu, sự lo lắng hoặc sự chơi đùa. Đồng thời, thể hiện sự yêu mếm gượng ép không thực sự có tính tôn trọng hay quan tâm. Ép buộc trẻ em phải gạt bỏ cảm xúc của trẻ để chịu đựng những đụng chạm không mong muốn để chơi đùa, trêu chọc hoặc sự yêu mếm trái với mong muốn của trẻ – chẳng hạn như ôm, hôn, véo má, ngồi trên đùi/trong lòng, và thô bạo với trẻ – khiến trẻ trở thành dễ bị tổn thương hơn phải chấp nhận hành vi lạm dụng trong những tình huống khác hoặc trẻ sẽ làm những điều tương tự với người khác.
- Thành kiến đối với các nhóm cụ thể. Con người ngay trong xã hội hoặc các nhóm xã hội thường tạo ra một cảm giác về bản sắc bằng cách tự định nghĩa họ là giỏi hơn các nhóm khác và có thể cảm thấy tin tưởng hơn đối với những người có vẻ giống họ. Đồng thời, việc coi người khác kém gía trị hơn vì sự khác biệt về chủng tộc, tôn giáo, tình trạng kinh tế, giai cấp, khuynh hướng hoặc bản sắc tình dục, khuyết tật hoặc hoàn cảnh gia đình – điều này thường dẫn đến hiểu lầm, sợ hãi, giận dữ và đau khổ.
- Nhận định về danh dự và quyền lực. Cảm giác tự hào về gia đình, bạn bè, đội thể thao, tín ngưỡng, văn hóa và tài sản của bản thân có thể lành mạnh và sảng khoái. Đồng thời, quá nhiều người lại tham gia vào các cuộc chiến đấu vì lời lăng mạ hoặc tranh chấp tài sản dẫn đến thương tích, tử vong hoặc hậu quả pháp lý có thể phòng ngừa được.
- Nhận định về sự phù hợp. Hành động đoan trang và đúng mực có thể giúp các cô gái và phụ nữ được đối xử có giá trị, được chấp nhận và mong muốn hơn ở một số nền văn hóa. Đồng thời, việc họ có khả năng dùng lời nói và ứng xử mạnh mẽ đôi khi là cần thiết để tránh hoặc thoát khỏi một cuộc tấn công/xâm hại tình dục.
- Hệ thống niềm tin về quyền hành và bạo lực. Con người cần có sự mạnh mẽ để tự bảo vệ bản thân và người thân. Thật không may, việc coi bạo lực là phương thức đầu tiên và tốt nhất để giải quyết xung đột thường dẫn đến thêm bạo lực hơn và kém an toàn hơn.
- Coi cộng đồng và các mối quan hệ quan trọng hơn các nhu cầu cá nhân. Nếu nhiều người đặt lợi ích của cộng đồng và các mối quan hệ lên trên sự thỏa mãn trước mắt của họ thì thế giới sẽ là một nơi tốt đẹp hơn. Thật không may, khi con người trong cộng đồng hoặc trong các mối quan hệ đang làm những việc có tính phá hoại, thì các cá nhân cần có khả năng tự lên tiếng, nói các nhu cầu vì sự an-nhiên của chính họ cũng như vì lợi ích lâu dài của cộng đồng và các mối quan hệ của
Chỉ ra rằng xã hội và văn hóa luôn không ngừng chuyển hóa
Trong tất cả mọi xã hội, sự tiến hóa, thay đổi và tăng trưởng đôi khi là cần thiết và không thể tránh khỏi, ngay cả khi ban đầu chúng không thoải mái và có vẻ kỳ lạ. Thử thách của chúng ta là giữ gìn những gì đẹp đẽ, quan tâm và quan trọng về mặt tinh thần trong truyền thống văn hóa, và đồng thời học cách thích nghi để thúc đẩy sự quan tâm, tôn trọng và an toàn cho tất cả thành viên của cộng đồng.
Một cách giúp con người có được góc nhìn rộng hơn là đề cập đến một số thay đổi đã hỗ trợ làm cuộc sống con người trong từng nền văn hóa của họ trở nên tốt đẹp hơn như trong y học, các thực hành sức khỏe tốt hơn, nhiều quyền hơn hoặc kiến thức được nâng cao. Chỉ ra những phương cách mà các nhà lãnh đạo mà họ tin tưởng đang biện hộ cho những thay đổi mang lại sự an toàn, niềm hy vọng và sự tự do hơn. Tìm những trích dẫn từ văn bản tôn giáo ủng hộ sự thay đổi và bảo vệ con người khỏi sự tổn hại cũng như đề cao truyền thống.
Những người đến từ các nền văn hóa khác nhau có thể dễ dàng hiểu lầm nhau. Ví dụ, nhìn thẳng vào mắt ai đó có thể bị coi là thiếu sự tôn trọng ở một nền văn hóa nọ – và nhìn đi chỗ khác có thể bị coi là thiếu sự trung thực ở một nền văn hóa kia. Vì lý do đó, các cá nhân cần biết cách tương tác hiệu quả ở tất cả các nền văn hóa mà họ có thể tiếp xúc.
Thẳng thắn khi không đồng ý bị coi là thô lỗ ở nhiều nền văn hóa – và không thẳng thắn có thể khiến ai đó từ một nền văn hóa khác không nhận ra rằng có sự bất đồng. Ví dụ, một giáo viên ủng hộ sự đa dạng trong một khoa ban ở một trường đại học nhận thấy rằng nhiều sinh viên đến từ các nền văn hóa không phải phương Tây và một tỷ lệ lớn sinh viên nữ có xu hướng truyền đạt suy nghĩ của mình bằng cách đặt câu hỏi hơn là nói thẳng rằng, “Tôi không đồng ý. Đây là điều mà tôi nghĩ.”
Những sinh viên này coi các mối quan hệ và cộng đồng quan trọng hơn thành tích cá nhân. Mô thức của họ là sự bất đồng ý kiến trực tiếp sẽ làm suy yếu các mối quan hệ, vì vậy thay vào đó họ đặt câu hỏi. Vấn đề là, trong môi trường đào tạo sau đại học đầy cạnh tranh, những đóng góp và sáng tạo của họ thường không được ghi nhận.
Giải pháp là làm cho mọi người nhận thức được loại phong cách giao tiếp này và đối với sinh viên từ các nền văn hóa hợp tác hơn cũng như làm cho nữ sinh viên nhận thấy rằng sẽ có lúc họ cần thay đổi phong cách hoặc ít nhất là giải thích, “Một trong những phương cách tôi thể hiện những ý tưởng của tôi là bằng cách đặt câu hỏi.”
Làm việc với những người mà học viên sẽ chấp nhận họ là người vai trò mẫu
Tham khảo ý kiến của những người hoặc họ thuộc nền văn hóa mà bạn sẽ làm việc cùng hoặc họ rất am hiểu và được xem là đồng minh. Tìm hiểu những vấn đề an toàn cá nhân cụ thể mà mọi người đang gặp phải, những trở ngại về văn hóa có thể xảy ra khi họ đang học các kỹ năng, và những giải pháp mà họ đã tìm ra cho mình.
Nếu được, hãy nhờ sự hỗ trợ của các người vai trò mẫu để giúp bạn giảng dạy và huấn luyện họ thành công trong việc thực hành mẫu của bạn. Khuyến khích họ trở thành giáo viên cho cộng đồng của họ. Bạn cũng có thể tìm thấy những người nổi tiếng mà học viên ngưỡng mộ để làm mẫu về các kiểu hành vi và niềm tin tích cực, điều đó sẽ giúp học viên của bạn được an toàn hơn.
Tại một cộng đồng, chúng tôi được cảnh sát địa phương yêu cầu tổ chức một hội thảo dành cho thanh thiếu niên và phụ huynh bởi vì một thiếu niên trong một trường học địa phương đã thiệt mạng khi một cuộc cãi vã chuyển thành cuộc đấu dao. Tôi đã yêu cầu Cảnh sát trưởng và Đội trưởng của ông ấy, cả hai đều là nam giới mạnh mẽ nguồn gốc La tinh và rất được kính trọng trong cộng đồng của họ, hai vị này sẽ giúp tôi làm mẫu cho việc bước đi khỏi tránh xa sự xúc phạm.
Để bắt làm mẫu, tôi đã hướng dẫn Đội trưởng Cảnh sát gọi ông Cảnh sát trưởng của anh ấy là “Đồ ngu!” bằng tiếng Tây Ban Nha. Khán giả trong hội thảo của chúng tôi đã há hốc mồm thích thú khi Đội trưởng Cảnh sát vênh váo tiến về phía Cảnh sát trưởng của mình và hét lên, “Estúpido!”
Cảnh sát trưởng đã quay bước rời đi với sự bình tĩnh, nhận thức, tôn trọng và tự tin. Sau đó, ông nói với những học viên đang rất ấn tượng: “Tôi không muốn thấy bất kỳ ai khác chết hoặc bị bắt vì tội giết người chỉ vì một vài lời nói không tử tế”. Tấm gương của ông ấy có tác dụng truyền đạt với những cậu bé mà chúng tôi đang dạy nhiều hơn bất cứ điều gì mà bất cứ ai có thể nói với chúng.
Nghiên cứu các giải pháp đang có hiệu quả để giữ an toàn cho mọi người
Chúng ta có thể học được nhiều điều từ cách giải quyết vấn đề ở các nền văn hóa khác nhau.
Trong nhiều nền văn hóa, mọi người thường sử dụng các câu hỏi, các câu nói đùa hoặc các nhận xét tích cực để bày tỏ suy nghĩ, ranh giới hoặc mong muốn của họ hơn là những câu nói trực tiếp – và điều này tốt thôi nếu nó được thể hiện có hiệu quả. Ở Tanzania ở Đông Phi, các mối quan hệ đùa giỡn là một phương cách lâu đời để xoa dịu xung đột giữa các bộ lạc từng gây chiến với nhau, nhưng giờ đây thay vào đó họ lại trao đổi những lời nói đùa giỡn. Trong nền văn hóa này, nói đùa cũng được dùng để ngăn chặn những xâm lấn về tình dục thay vì từ chối trực tiếp. Cũng giống như các hình thức thiết lập ranh giới khác, một số phụ nữ trong nền văn hóa này biết sử dụng giỏi những lời đùa giỡn để ngăn chặn những hành vi không mong muốn hơn những phụ nữ khác.
Để hiểu cách sử dụng kỹ thuật nói đùa như một công cụ để ngăn chặn những xâm lấn không mong muốn, trước tiên bạn có thể yêu cầu những phụ nữ giỏi về kỹ thuật này chỉ cho bạn chính xác những gì họ làm và chính xác thế nào là một xâm lấn tình dục trong nền văn hóa của họ.
Đôi khi con người gặp khó khăn khi giải thích hành vi như thế này. Nếu vậy, bạn có thể yêu cầu họ chỉ cho bạn bằng cách thiết lập một sắm-vai qua đó họ sử dụng kỹ thuật có hiệu quả đối với họ. Hãy chú ý đến giọng điệu, lựa chọn từ ngữ, nét mặt, cử chỉ, ngôn ngữ cơ thể và mức năng lượng của họ. Học hỏi cách tự thực hiện việc này và bổ sung thêm các lựa chọn để tự bảo vệ mà bạn cung cấp cho tất cả học viên.
Gặp gỡ con người ngay tại nơi họ đứng thay vì mong đợi họ đến nơi bạn đứng
Những người thuộc các nền văn hóa và tôn giáo khác nhau sẽ có hàng loạt sự khác biệt rất lớn về những gì sẽ họ chấp nhận được trong cách các kỹ năng an toàn cá nhân được giảng dạy. Thay vì tạo ra rào cản làm trở ngại cho học viên tiếp cận những kỹ năng có thể cứu họ khỏi những trải nghiệm kinh khủng, hãy gặp gỡ con người ngay ở nơi họ đứng.
Ví dụ, một phần của việc xây dựng sự tin tưởng ở nhiều nền văn hóa đòi hỏi phải dành thời gian để hiểu biết lẫn nhau như mọi người trước khi cùng nhau hợp tác trong bất kỳ loại kinh doanh nào. Điều này có thể có nghĩa là nói điều gì đó về gia đình hoặc nền tảng cá nhân theo cách kết nối với các học viên của bạn trước khi bắt đầu dạy hoặc cúng nhau uống một tách trà hoặc cà phê.
Với các võ sĩ, tôi luôn đề cập rằng chúng tôi làm việc với nhiều đai đen cấp rất cao ở các bộ môn khác nhau. Tại một trung tâm cộng đồng phục vụ chủ yếu là người lớn tuổi dân tộc Hoa, tôi nói rằng chị dâu của tôi là người Mỹ gốc Hoa có hai con và chị dâu rất tiếc vì không thể đến chung với chúng tôi ngày hôm đó. Tôi cũng dừng buổi hội thảo giữa chừng một lúc để chúng tôi có thể phục vụ cho một ai đó một chiếc bánh sinh nhật – bởi vì đó là truyền thống của họ.
Để gặp gỡ con người ngay tại nơi họ đứng, chúng tôi phải điều chỉnh và tách biệt những gì thực sự thiết yếu với những gì có thể thay đổi. Ví dụ: giả sử bạn là nam giới và bạn đang làm việc với một nhóm tôn giáo không cho phép nam giới chạm vào phụ nữ hoặc đề cập đến bất cứ điều gì liên quan đến tình dục. Với một chút linh hoạt và trí tưởng tượng, bạn có thể dạy các lớp học giúp phụ nữ và trẻ gái có được kỹ năng tự bảo vệ để ngăn chặn các vụ tấn công tình dục khi bạn không chạm vào học viên và không đề cập trực tiếp đến tình dục. Để thực hiện được điều này, bạn có thể:
- Yêu cầu phụ nữ trong nhóm làm trợ lý cho bạn và đưa ra những hướng dẫn đơn giản, rõ ràng về cách giúp họ dạy các trẻ gái
- Chỉ cho trẻ gái cách di chuyển thay vì chạm vào họ
- Chạm vào không khí gần trẻ gái như thể bạn sắp chạm vào trẻ và yêu cầu trẻ thực hiện những gì trẻ có thể nói và làm để ngăn cản bạn
- Thảo luận về các vụ tấn công tình dục có thể xảy ra bằng sử dụng thuật ngữ phi tình dục chẳng hạn như “Nếu ai đó cố tình làm phiền bạn, bạn có thể…” hoặc “Nếu ai đó cố ý nói hoặc làm điều gì đó không an toàn hoặc không phù hợp, bạn có thể…”
Lấy ý tưởng từ học viên về những gì sẽ đáp ứng tốt nhất nhu cầu của họ
Các vấn đề và giải pháp về ‘An toàn Con người’ có vẻ khác nhau ở các nền văn hóa khác nhau. Khi hiểu sự khởi đầu của các vấn đề thường gặp trông như thế nào, chúng tôi có thể chuẩn bị cho học viên thực hiện hành động phòng ngừa. Giống như sự khác biệt trong cách phát âm khó nhận ra ở các ngôn ngữ khác nhau, thường chúng ta cần phải hiểu và thực hành để nhận biết những tín hiệu tinh tế cho thấy ai đó đang bắt đầu nản lòng, thử thách các ranh giới, hoặc sắp bùng nổ.
Trong bất kỳ nền văn hóa nào, thường cần cả sự hiểu biết và thực hành để giao tiếp theo cách mà người khác có thể hiểu được. Hãy nhớ xem LÀM THẾ NÀO một việc gì đó có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong cách người khác phản ứng. Một cái nhìn bình tĩnh, một cái nhìn chằm chằm hung hăng, một nụ cười thân thiện, một cái liếc mắt lo lắng, một điệu bộ kiêu hãnh và một cái lắc lư khêu gợi đều là những cách khác nhau để cho ai đó biết rằng bạn biết họ đang hiện diện nơi đó – và mỗi hành động có thể tạo ra một kết quả khác nhau.
Điều quan trọng là lắng nghe học viên của bạn và học hỏi từ họ. Yêu cầu mọi người cho bạn thấy những vấn đề an toàn cá nhân trong nền văn hóa của họ trông như thế nào theo quan điểm của họ. Những vấn đề này khởi đầu như thế nào? Lúc đầu, người gây ra vấn đề làm gì hoặc nói gì? Giải pháp tốt nhất theo quan điểm của họ là gì? Họ muốn điều gì xảy ra hay không xảy ra? Yêu cầu học viên chia sẻ với bạn các giải pháp mà họ thấy hiệu quả đối với họ hoặc thấy người khác sử dụng.
Gợi ý để trả lời cho những phản đối từ gia đình và bạn bè
Bạn có thích được yêu cầu phải làm cái gì đó, hoặc một người nào đó không thích những gì bạn đã làm yêu cầu bạn thay đổi một số hành vi mà bạn thích làm? Hầu hết mọi người không thích! Không thích thay đổi hoặc cảm thấy không vui là điều bình thường. VÀ, cảm thấy khó chịu về việc thiết lập ranh giới để đảm bảo sự an toàn là điều bình thường. Được chuẩn bị sẵn sàng cho việc phản kháng giúp chúng ta rèn luyện khả năng tốt hơn để biện hộ cho sự an-niên (an toàn và hạnh phúc) của trẻ em, những người dễ bị tổn thương khác và cho chính chúng ta.
Chúng ta có thể công nhận những loại kháng cự mà học viên sẽ có thể gặp phải và cho họ nhiều ý tưởng về cách giải thích thế nào là an toàn cá nhân với những người quan trọng trong cuộc sống của họ theo một phương cách thể hiện sự tôn trọng các giá trị cơ bản của một thực hành văn hóa.
Ví dụ, học viên trong lớp giáo dục phụ huynh/người chăm sóc của chúng tôi ban đầu thường lo lắng về quy tắc Kidpower an toàn, đó là việc chạm vào để chơi, trêu chọc hoặc yêu mếm phải là sự lựa chọn của cả hai người, an toàn và được người lớn phụ trách cho phép. Học viên lo ngại rằng việc cho phép trẻ lựa chọn sẽ phần nào khiến chúng bớt tình cảm đi hoặc khiến những thành viên lớn tuổi trong gia đình sẽ cảm thấy bị từ chối.
Chúng tôi đưa ra những cách giải thích cho ông bà hoặc những người thân lớn tuổi khác như: “Trong thế giới ngày nay, con cái chúng ta phải hiểu cách nói ‘không’ với việc được ôm và hôn nếu chúng không thích. Nếu chúng có thể làm điều này với những người chúng yêu thương và những người yêu thương chúng, chúng sẽ được chuẩn bị tốt hơn để thiết lập ranh giới trong những tình huống mà ai đó có thể làm hại chúng. Dù sao, yêu mếm chân thành không nên bị gượng ép.”
Thay vì làm trẻ cảm thấy ngột ngạt và khó chịu bằng yêu cầu trẻ chị đựng những cái ôm, véo má, hôn không mong muốn để thể hiện sự quan tâm và tôn trọng, người lớn có thể tìm ra những cách khác để trẻ thể hiện sự quan tâm và tôn trọng đối với người lớn tuổi. Trẻ có thể bắt tay, vẫy tay, nắm tay hoặc hôn gió. Đối với những trẻ hoàn toàn không thích sự âu yếm cọ chạm vào người, một cách rất tích cực để thể hiện sự quan tâm có thể làm tặng một món quà cho người thân lớn tuổi như một hình vẽ, một tấm thiệp tự làm, bánh quy, hoặc bông hoa hái bằng tay hoặc mời và phục vụ trà, bánh ngọt.
Không có “Một phương cách đúng” – Đừng tranh cãi – HÃY CHO THẤY
Thay vì tranh luận rằng phương cách này tốt hơn phương cách kia, hãy nói với học viên rằng bạn muốn họ có càng nhiều lựa chọn càng tốt. Ví dụ, giả sử họ đã biết cách chiến đấu. Nếu vậy thì điều này rất hữu ích – và điều quan trọng là họ cũng phải biết cách bước khỏi trận đấu và cảm thấy hài lòng về bản thân, bởi vì không chiến đấu hầu như luôn an toàn hơn là chiến đấu.
Giả sử tất cả học viên đều đã quen với việc ứng xử rất lịch thiệp. Phép lịch sự thường được sử dụng để thể hiện sự tôn trọng – VÀ điều quan trọng là mọi người cũng phải biết cách ứng xử rất cứng rắn và thậm chí cách cư xử mà họ và những người khác có thể nghĩ đó là thô lỗ, trong trường hợp khi ứng xử lịch thiếp không đem lại an toàn. Trong lớp học, chúng tôi thường nói với học viên: “Các bạn đã biết cách cư xử tử tế và điều đó thật tuyệt. Chúng ta sẽ thực hành cách KHÔNG tử tế vì sự an toàn hơn khi quyết định chọn làm người thực hành tử tế hơn làm người tử tế do một thói quen tự động.”
Một trong những buổi hội thảo đáng nhớ nhất của tôi là tại một trung tâm dành cho người cao tuổi nguồn góc Trung Quốc đang sinh sống tại Oakland. Sau khi thực hành các kỹ năng nhận thức để tránh rắc rối, tôi đã đến phần hội thảo, giai đoạn chúng tôi sẽ cùng nhau giải quyết một tình huống nguy hiểm hơn.
“Bây giờ chúng ta sẽ tập hét lên, ‘Không!’” Tôi nói với nhóm thông qua Eva, cô là Giám đốc Hoạt động của trung tâm và là Thông dịch viên của tôi.
Có một sự im lặng phăng phất. Tôi mất một lúc để định thần giữa một biển bảy mươi khuôn mặt trống rỗng để giao tiếp bằng mắt với Eva và các nhân viên khác của trung tâm và sau tôi đó mỉm cười với họ. “Tôi nghi ngờ là có một vấn đề nho nhỏ về văn hóa ở đây.”
Tất cả nhân viên đều nhìn tôi một cách nghiêm túc và gật đầu. Không đời nào họ có thể tưởng tượng được rằng có ai đó sẽ la hét.
Eva giải thích: “Không có từ nào trong tiếng Quảng Đông có nghĩa là ‘không’ cả.
“Có từ nào gần nghĩa đó không?” Tôi hỏi.
“Ồ, chúng ta có thể nói, “’ Mmm …ho!’ có nghĩa là đừng.’”
“Tuyệt vời!” Tôi nhìn căn phòng đầy những người lớn tuổi và nhân viên rồi chậm rãi nói để Eva dịch: “Tôi hiểu rằng việc la hét là trái với văn hóa của các bạn. Tuy nhiên, điều quan trọng đối với sự an toàn của bạn là bạn có thể hét lên nếu gặp nguy hiểm. La hét sẽ lấy đi sự riêng tư và quyền kiểm soát vốn trao cho kẻ tấn công nhiều quyền lực hơn. Vậy là Eva sẽ giúp tôi làm ấm giọng nói của các bạn bằng cách chơi một trò chơi. Tôi sẽ bắt đầu bằng cách thì thầm ‘không’ bằng tiếng Anh và Eva sẽ thì thầm…’mmm…ho!’ đáp lại tôi bằng tiếng Quảng Đông. Sau đó, chúng ta sẽ ngày càng nói to hơn cho đến khi chúng ta hét lên.”
Eva dịch xong, ghi nhận ý nghĩa của điều cô ấy vừa nói và bất ngờ nhìn tôi chằm chằm với vẻ thất vọng. “TÔI KHÔNG THỂ hét lên!” cô ấy nuốt nước bọt.
“Tất nhiên là chị có thể!” Tôi nói chắc nịch. Tôi vẫy tay về phía đám đông đang theo dõi chúng tôi với sự hiểu biết và quan tâm hoàn toàn, mặc dù phần dịch đã ngừng. ‘Eva, họ cần chị làm mẫu, tấm gương… Chúng ta sẽ bắt đầu nhẹ nhàng.”
Tôi đối mặt với Eva, cầm micro trên tay để mọi người có thể nghe thấy. “không,” tôi thì thầm.
“Mmm…ho” Eva thì thầm lại vào micro của mình.
“Không!” Tôi nói to hơn một chút.
“Mmm…ho,” Eva đáp lại.
“KHÔNG!” Tôi hét lên.
“Mmm…ho,” Eva nhẹ nhàng lẩm bẩm.
Tôi đưa tay về phía Eva, nhẹ nhàng chạm vào cánh tay cô ấy bằng đầu ngón tay. “Eva, tôi biết chị thực sự quan tâm đến những người ở đây. Sẽ không an toàn nếu họ tỏ ra nhẹ nhàng và lịch thiệp nếu có ai đó đe dọa họ. Tôi muốn chị hét to như chị muốn họ hét lên nếu họ thực sự gặp nguy hiểm. Hãy hít một hơi thật sâu và thử lại.”
Sau đó tôi nhìn vào cô ấy và hét lên, “KHÔNG!”
Với vẻ mặt nhăn nhó bị tra tấn như thể đang nhảy xuống một hồ nước lạnh như băng, Eva thở hổn hển và hét lên, ‘MMM…HO!
Một loạt những cái đầu ngẩng lên, những khuôn mặt ngạc nhiên và những tiếng thì thầm đầy ấn tượng lan khắp phòng. Khi Eva dịch, tôi quay sang đám đông và nói, “Bây giờ, đến lượt của CHỊ – hãy bắt đầu nhẹ nhàng và ngày càng to hơn.”
“Không!” Tôi thì thầm vào micro của mình.
“Mmm…ho!” Tất cả nhân viên và hầu hết các vị lớn tuổi đều thì thầm cùng Eva, cô vẫn đang sử dụng micro của mình.
“Không!” Tôi nói to hơn một chút.
“Mmm…ho!” họ đã trả lời.
Tôi đặt micro xuống và bước đi khỏi cái micro. Với toàn sức lực của mình, tôi hét lên, “KHÔNG!”
“MMM….HO!” tất cả các học viên đều hét lại. Âm thanh vang vọng từ trần nhà cao được trang trí công phu đến những cây cột cao sừng sững của căn phòng thường ngày yên tĩnh. Có một khoảnh khắc im lặng đáng kinh ngạc. Và sau đó bảy mươi con người ngạc nhiên đã vỗ tay và reo hò phấn khích.
Việc thực hành các kỹ năng ‘An toàn Con người’ chưa quen thuộc và không thoải mái về mặt văn hóa,sẽ không làm mất đi khả năng của con người trong việc làm những gì đã có hiệu quả với họ trong quá khứ hoặc làm mất đi lòng trung thành với các giá trị văn hóa của họ. Thay vào đó, việc có những kỹ năng và ý tưởng này sẽ giúp họ có nhiều lựa chọn hơn về những gì họ sẽ làm khi đối mặt với một ai đó đang thể hiện hành vi khó hiểu hoặc nguy hiểm trong thế giới thực.
Để tải xuống bài viết này, hãy nhập tên và email của bạn và nhấp vào nút tải xuống.
Bản quyền © 2024 – hiện tại. Đã đăng ký Bản quyền.
Đã xuất bản ngày: February 22, 2024 | Cập nhật mới nhất ngày: February 22, 2024
Nguyễn Vân Anh và Ai My Tran dịch